Deutsch Polnisches Forum

Od chwili przystąpienia Polski do Unii Europejskiej Polacy mogą otrzymać KINDERGELD - czyli świadczenia pieniężne na dzieci z niemieckiej instytucji Familienkasse. Swiadczenia przysługują także wtedy, gdy dzieci nie mieszkają w Niemczech. Generalnie Kindergeld jest świadczeniem dla rodzin, których członkowie, obywatele UE są trwale związani z Niemcami jako krajem - mieszkają tam, osiągają dochody i płacą podatki (choćby tylko przez pewien czas).

W przypadku pracowników polskich warunkiem jest, aby wnioskodawca (np. ojciec rodziny), podlegał nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w Niemczech. Nieograniczony obowiązek podatkowy występuje wówczas, gdy dana osoba ma w Niemczech miejsce zamieszkania lub tzw. "główne miejsce pobytu". Większość pracowników z Polski wyjeżdża do pracy w Niemczech na czas określony i zachowuje swoje gospodarstwo domowe w Polsce jako główne miejsce zamieszkania. Nie jest to przeszkodą, aby jednocześnie mieć (przez pewien czas) główne miejsce pobytu w Niemczech. Zasadniczo nieograniczonemu obowiazkowi podatkowemu może podlegać każdy, kto przez odpowiedni czas:

• jest legalnie zatrudniony w Niemczech (obojętnie czy u pracodawcy niemieckiego, czy na zasadzie delegowania przez firmę z Polski) i tam są odprowadzane podatki od jego wynagrodzenia
  albo
  
• pracuje w Niemczech na własny rachunek na podstawie działalności gospodarczej zarejestrowanej w Niemczech (Gewerbeanmeldung)
  Kindergeld jest przyznawany na wniosek zainteresowanej osoby. W niektórych przypadkach Familienkasse może zainteresować się:
  
• Czy wnioskodawca faktycznie mieszka w Niemczech?
  
  Dobrym potwierdzeniem tego faktu jest zameldowanie w urzędzie meldunkowym (Einwohnermeldeamt, Ordnungsamt). Dowodem zamieszkania może być także umowa najmu lokalu, pokwitowania opłaty czynszu i/lub rachunków za prąd, ogrzewanie, wodę itp. Jeżeli mieszkanie jest udostępniane przez pracodawcę to może być także zaświadczenie z firmy lub zapis w umowie o pracę.
  Zdarza się także, że Familienkasse zechce sprawdzić stan faktyczny wysyłając korespondencję na adres wnioskodawcy w Niemczech. Jeżeli taka korespondencja zostanie zwrócona przez pocztę z adnotacją "odbiorcy pod wskazanym adresem nie odnaleziono" to szanse na otrzymanie Kindergeld maleją. Aby ustrzec się takich niespodzianek (dotyczy to głównie mieszkańców hoteli robotniczych i kwater zbiorowych wynajmowanych przez firmy) warto zainteresować się skrzynkę pocztową przy wejściu do budynku. Na skrzynce powinny widnieć nazwiska wszystkich zamieszkałych osób, ponieważ w Niemczech (inaczej niż to bywa w Polsce) listonosz raczej nie wrzuca poczty, jeżeli pod wskazanym numerem nie widnieje nazwisko lub nazwa adresata. Jeżeli umieszczenie wszystkich nazwisk na skrzynce stanowi problem, np. z powodu dużej rotacji lokatorów lub zastrzeżeń wynajemującego, to można posłużyć się adresem "c/o". Polega to na tym, że na skrzynce umieszcza się nazwę firmy lub nazwisko tylko jednej osoby, a wszyscy pozostali pracownicy-lokatorzy posługują sie adresem typu: "Jan Kowalski c/o Nowak". Poczta dla Kowalskiego jest wówczas wrzucana do skrzynki Nowaka, bo tak mówi adres na kopercie. Nawet jeżeli Nowak wyprowadzi się, to jego nazwisko może jeszcze pozostać jakiś czas na skrzynce. W razie przeprowadzki lepiej jednak wysłać do Familienkasse zawiadomienie o zmianie adresu.
  
  
• Czy wnioskodawca przebywa w Niemczech przynajmniej od 1/2 roku, lub czy istnieją przesłanki pozwalające spodziewać się, że ten okres będzie osiągnięty?
  Pobyt ponad 1/2 roku jest podstawowym warunkiem nieograniczonego obowiązku podatkowego. Paradoks polega na tym, że nieograniczony obowiązek podatkowy zaczyna się od pierwszego dnia pobytu, o ile warunek 1/2 roku zostanie spełniony. Tak więc po upływie 1/2 roku pobytu można jednoznacznie stwierdzić, że osoba podlega nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu, ale przed upływem pół roku można jedynie stwierdzić, że istnieją przesłanki, które pozwalają się tego spodziewać.
  W przypadku, gdy 1/2 roku jeszcze nie minęło, oprócz zameldowania, które dokumentuje początek pobytu w Niemczech, takimi przesłankami mogą być:
  -kontrakt / umowa o pracę, której zakończenie wypada po upływie 1/2 roku od przyjazdu do Niemiec
  -pozwolenie na pracę, którego zakończenie wypada po upływie 1/2 roku od przyjazdu do Niemiec
  -zaświadczenie pracodawcy / podpisane umowy cywilno-prawne (w przypadku samozatrudnienia)
  -zaświadczenie (pozwolenie) pobytu dla obywateli UE - tzw. Bescheinigung gemäss §5 FreizüG/EU
  -inne dokumenty zależnie od okoliczności
  W przypadku samozatrudnienia sytuacja wydaje się prostsza, gdyż sam fakt zarejestrowania działalności gospodarczej w Niemczech stanowi podstawę rezydencji podatkowej, ale urzędy w przypadku obywateli polskich mimo posiadania Gewerbeanmeldung niejednokrotnie kwestionują fakt posiadania siedziby w Niemczech (adres tzw. Büroservice często nie wystarcza). W takim przypadku konieczne staje się zameldowanie i inne sprawy związane z posiadaniem miejsca zamieszkania, tak jak opisano w punkcie poprzednim. Dodatkowo urząd może życzyć sobie dowodu na to, że działalność gospodarcza jest aktywna - czyli, że osoba samozatrudniona faktycznie tę działalność prowadzi i uzyskuje regularne przychody.
  
  
  

Jeżeli wymagane kryteria są spełnione, to po złożeniu wniosku Familienkasse przyznaje świadczenia, które są wypłacane za okres od momentu przybycia do Niemiec (ale nie przed 01.05.2004) do dnia decyzji, a następnie co miesiąc bezterminowo, aż do momentu ustania prawa do świadczeń, co w przypadku pracowników z Polski z reguły wynika z zakończenia pobytu w Niemczech. Taki fakt należy zgłosić do Familienkasse , aby nie narazić się na roszczenia zwrotu nieprawnie pobranych świadczeń. Broszura zawierająca między innymi druk zgłoszenia zmiany sytuacji życiowej jest przysyłana razem z decyzją o przyznaniu Kindergeld.


Należne świadczenia wynoszą:

154 EUR miesięcznie na każde dziecko

( na czwarte i każde kolejne dziecko świadczenie wynosi 179 Euro miesięcznie)



Kindergeld można otrzymać na dzieci własne lub przysposobione, a także na dzieci współmałżonka, jeżeli tylko należą do gospodarstwa domowego wnioskodawcy. Świadczenia są wypłacane do dnia pełnoletności dziecka, a jeżeli dziecko się uczy / studiuje lub jest bezrobotne to nawet do 27 roku życia.

Pobieranie zasiłku rodzinnego w Polsce nie jest przeszkodą. Należy jednak wykazać ten fakt we wniosku do Familienkasse. Wówczas otrzymamy Kindergeld pomniejszony o świadczenia otrzymywane w Polsce.